اولین ریشه هجمه به واکسن ایرانی کرونا را باید عدم باور به توانمندی داخلی از سوی برخی جریانات داخلی و تلاش برای دلسرد کردن مردم ایران از سوی رسانههای خارجی و ضدانقلاب از قدرت علمی و فناوری کشورمان باید دانست. رسانهها و فعالان اصلاحطلب مدعی هستند که صنعت دارویی کشور توان رقابت با واکسنهای آمریکایی، آلمانی و انگلیسی ندارد و ادعای ساخت واکسن ایرانی یک شوخی است.
فعالان و رسانههای این جریان در واکنش به این رویداد، سعی کردند کارآیی این محصول داخلی را به تایید آن از سوی نهادهای بینالمللی مشروط کنند. از دید آنها، مسئولان دولتی طی دو ماه گذشته و با اظهارات متناقض خود باعث شدند یک دوگانه جعلی به نام «واکسن ایرانی- واکسن خارجی» شکل بگیرد و حال برای فرار از این تله خودساخته سعی دارند با شتابزدگی در رونمایی از واکسن داخلی غیرقابل اعتماد، به افکار عمومی پاسخ دهند. افرادی همچون «عباس عبدی» معتقد هستند که این شتابزدگی باعث شده تا اعتماد عمومی به کارآیی واکسن داخلی به شدت لطمه ببیند و دولت برای ترمیم اعتماد عمومی باید تاییدیه سازمان بهداشت جهانی و مجوز صادرات جهانی آن را دریافت کند. این در حالی است که «تارک یاسارویچ»، سخنگوی سازمان جهانی بهداشت در گفتگو با دفتر خبرگزاری ایرنا در لندن از روند تست بالینی واکسن ایرانی کرونا حمایت کرده و تاکید داشت که تا زمان بررسی نتایج تست بالینی این واکسن باید منتظر بود!
از سوی دیگر رسانههای اصلاحطلب مدعی هستند که نگاه به کارنامه وزارت بهداشت و زیرمجموعههایش طی یک سال گذشته در حوزه مبارزه با کرونا نشان میدهد که صلاحیت علمی برای تایید چنین واکسنی را ندارد، چون عملکرد ضعیفی در مبارزه با کرونا داشته و راهبردهای متناقض در این زمنیه باعث تشدید شیوع کرونا شده است؛ از همینرو چگونه میتوان به یک نهاد سیاستزده و دارای کارنامه موفق اعتماد کرد؟ بنابراین راهحل نهایی همان اخذ تاییدیه از سازمان بهداشت جهانی است.
در این میان رسانههای خارجی و ضدانقلاب نیز همسو با اصلاحطلبان سعی کردند واکسن ایرانی کرونا را یک محصول کپی شده از «سینوواک» چینی خوانده و مدعی شوند که به همین دلیل نباید به کارآیی آن اعتماد کرد. خبرگزاریهایی همچون «دویچهوله فارسی» و «یورونیوز» در گزارشهایی برای اثبات این ادعا، مدعی شدند که این محصول در واقع همان واکسن چینی «سینوواک» بوده و ادعای کشورمان مبنی بر دستیابی به فناوری ساخت واکسن دروغ است. این رسانهها معتقد هستند که تا زمانی که اطلاعات علمی این محصول به نهادهای بینالمللی همچون سازمان بهداشت جهانی، FDA (سازمان غذا و دارو آمریکا) و EMA (آژانس دارویی اروپا) ارائه نشده و تاییدیه اخذ نکند، نمیتوان به کارآیی آن اطمینان کرد؛ موضوعی که با توجه به عناد چنین سازمانهایی با کشورمان از هماکنون میتوان گفت با عدم تایید مواجه خواهد شد. فراموش نکنیم که داروی ضد زخم بیماری دیابت «آنژیپارس» که ساهت کشورمان است، علیرغم اثبات کارآیی آن از سوی FDA تایید نشد تا رقیبی برای تنها محصول آمریکایی در این حوزه به وجود نیاید!
یکی از معضلاتی که سالها گریبانگیر صنعت دارویی و بهداشتی کشورمان بوده، دلالی مدیران دولتی برای داروهای مشابه خارجی و بسترسازی برای ورود آنها به کشور است. اردیبهشت سال 1397 بود که «محمدرضا واعظمهدوی»، رئیس انجمن اقتصاد سلامت ایران و از معاونان سابق وزارت بهداشت در گفتگو با روزنامه شرق از تضاد منافع در حوزه دارویی سخت گفت. وی در این خصوص چنین اظهار داشت: «در سالهای اول انقلاب مدیران دارویی ما حتی یک داروخانه هم نداشتند و رسما هیچ نقشی در بخش خصوصی نداشتند؛ اما متأسفانه در سالهای اخیر شرایطی ایجاد شده و افرادی مسئولیت گرفتهاند که خودشان شرکت وارداتی داشتند و ذیسهم بودند؛ بعد هم شرکتهای وارداتی مختلفی به اینها رانتهایی دادند تا ارزشان با اولویت تخصیص پیدا کند یا اینکه یارانه دارو بگیرند». همان سال بود که برخی از استادان، معاونان و وزرای سابق بهداشت در نامهای به وزیر بهداشت با اشاره به موارد دقیقی از فساد و تعارض منافع ناشی از اشتغال همزمان در بخش دولتی و خصوصی خواهان لغو امتیازاتی شدند که برخی در چنین شرایطی برای خود دریافت کردهاند. همچنین مردادماه سال جاری بود که خبرگزاری میزان، وابسته به قوهقضاییه از دستگیری 5 مدیر سازمان غذا و دارو به اتهام دریافت 400 سکه طلا و مقادیری ارز و طلا در قالب رشوه برای تایید واردات برخی داروها خبر داد.
حال این شواهد قطعی از دلالی مدیران صنعت دارویی را بگذارید کنار سخنان «اسماعیل اکبری»، مشاور عالی وزارت بهداشت که از دلالی برخی میدران دولتی برای واکسنهای خارجی خبر داد. وی در برنامه «دستخط» با اشاره به این موضوع گفت: «دیدید که دولت ما را محکوم کردند به اینکه بگوید ۲۰ میلیون میخرم [واکسن خارجی کرونا از جمله فایزر]. حتی برخی از نزدیکان حوزه مدیریتی هم دلالی کردند؛ حوزههای مدیریتی مملکتی». سخن مشاور عالی وزیر بهداشت را باید چنین تفسیر کرد که برخی مدیران دولتی دارای قدرت تصمیمسازی برای کشور با فشار به دولت و ایجاد جو روانی برای مردم سعی دارند از دلالی برای واردات واکسنهای خارجی سود شخصی دریافت کنند و به همین دلیل است که برخی رسانههای وابسته به باندهای ثروت واکسن خارجی را بر نمونه در حال آزمایش داخلی ارجحیت میبخشند!
همزمان با توزیع واکسن «فایزر» و «سینوواک» و آغاز واکسیسناسیون سراسری در برخی کشورهای منطقه، رسانههای ضدانقلاب و برخی رسانههای زنجیرهای این موضوع را چنان بزرگنمایی کرده و به مردم حقنه کردند که گویی کرونا از این کشورها رخت بربسته و تنها ایران از انجام چنین اقدامی سرباز زد است!
این رسانهها در گزارشهای متعدد خود چنین مدعی شدند که دولت ایران با اصرار غیرمنطقی بر ساخت واکسن داخلی و عدم خرید واکسن «فایزر» (سایر واکسنها اصلا مورد اشاره قرار نگرفتهاند!) باعث شده تا شهروندانش از سایر کشورها در زمینه انجام واکسیناسیون عقب بمانند و در حالیکه آنها به زندگی عادی خود بازگشتهاند، ایرانیان در حال دستوپنجه کردن با مرگ هستند.
پایگاه خبری رادیو فردا در گزارشی بدون ارائه سند متقن مدعی شد «در حالی که رسانههای ایران از آغاز آزمایش واکسن کرونای تولید داخل خبر دادهاند، مسئولان بهداشتی تصریح کردهاند که کشور باید هرچه سریعتر برای ایمنسازی گروههای آسیبپذیر از خارج واکسن خریداری کند». همچنین رادیو زمانه با اشاره به سخنان «مینو محرز» در خصوص دستیابی به تولید انبوه واکسن ایرانی کرونا در اواخر بهار آینده چنین نوشت: «این زمانبندی طولانی در حالی است که در هفتههای اخیر بسیاری از کاربران شبکههای اجتماعی و افکار عمومی در ایران خواستار خرید و واردات واکسن خارجی از سوی دولت شدهاند تا با روند مرگومیر ناشی از ابتلا به این ویروس مقابله شود».
در واقع رسانههای ضدانقلاب و برخی رسانههای داخلی با تمرکز بر تلفات روزانه کرونا سعی دارند با ایجاد رعب و وحشت عمومی از تاخیر در انجام واکسیناسیون عمومی، جامعه را به سمت فشار بر دولت برای خرید واکسن خارجی و دست کشیدن از روند ساخت واکسن داخلی مجبور کند.
روزنامه همدلی، عباس عبدی، ابراهییم داروغهزاده، احسان محمدی و تعداد دیگری از فعالان و رسانههای جریان اصلاحات بعد از رونمایی از واکسن ایرانی کرونا تلاش کردند تا دلیل شکست قطعی آن را عدم اعتماد مردم به حاکمیت قلمداد کنند. از دید این افراد و رسانهها، درصد زیادی از فعالان فضای مجازی به تمسخر واکسن ایرانی کرونا پرداخته و نسبت به آن موضع منفی گرفتند، دلیل شکلگیری این وضعیت نیز بیاعتمادی پلهپلهای است که طی یک سال گذشته در مواجهه با مواضع و سخنان متناقض مسئولان در خصوص مبارزه با کرونا دیده و شنیدهاند. از اینرو، شکاف بین دولت و مردم سرانجام باعث خواهد شد تا رونمایی و استفاده از واکسن ایرانی با شکست مواجه شود!
به عنوان مثال «احسان محمدی»، از فعالان رسانهای اصلاحطلب در کانال تلگرامی خود چنین نوشت: «دهها نفر پیام دادهاند: مگر میشود از روی لباس واکسن زد؟ واکسن تقویتیه چرا باور کردید؟ این یه شو تازه است مثل مستعان! ️واکسن آمریکاییه و الکی به اسم ایرانی تزریق کردن و... اعتماد بخش بزرگی از چنان مردم غارت شده که حتی به اتفاقی که جلوی چشمشان میافتد هم دیگر باور ندارند. مقامات محترم! این بیاعتمادی که حتی مغز را تعطیل میکند از کرونا خطرناکتر است».
«ابراهیم داروغهزاده»، رییس سابق سازمان سینمایی نیز در توییتی نوشت: «وقتي بدبين باشيم بهانه اي پيدا خواهيم كرد، اول ميگفتيم واكسن توليد داخل را خودشون بزنن، بعد گفتيم از روي لباس زدن، حالا ميشه گفت واكسن فايزر زدن و حتي امپول تقويتي و چه شد كه ذره ذره بياعتمادي مردم نسبت به حاكميت اينقدر زياد شد؟»
پایگاه خبری «کیهان لندن» نیز در گزارش مدعی شد که «مقامات جمهوری اسلامی تلاش میکنند با اجرای تست واکسن روی دختر رئیس «ستاد فرمان اجرایی امام» و کارمندان این ستاد، جوّ سنگین و عمیق بیاعتمادی مردم به خودشان و این واکسن را بشکنند و اینگونه جلوه دهند که این واکسن کمترین خطر را دارد و میتوان با آن کل کشور را واکسینه کرد. نخستین تزریق انسانی واکسن کُرونای «کووایران» روی دختر رئیس «ستاد فرمان امام» و یکی از مدیران این مجموعه انجام شد. انجام این تست در حالی که از حضور خبرنگاران بجز صداوسیمای جمهوری اسلامی جلوگیری شده، تردیدهایی نسبت به غیرواقعیبودن این واکسن و تزریق آن را تشدید میکند آنهم در حالی که عمق بیاعتمادی جامعه نسبت به زمامداران جمهوری اسلامی فراتر از تصور است. کاربران فضای مجازی با بازنشر تصاویر نمایش تست انسانی واکسن کُرونا، آن را در ادامه دروغپردازیها و فریب مردم و تظاهر به موفقیت و کسب دستاوردهای علمی نظام میدانند که دیگر کمتر کسی آنها را باور میکند. افکار عمومی در توئیتر فارسی حتا بر این نظر است که تست واکسن روی آقازادهها انجام شده اما محتویات این واکسن مشخص نیست؛ شاید واکسن «فایزر» است یا آب مقطر و یا ویتامین ب».
این موج بزرگ خبری در حالی سعی دارد به نمایندگی از مردم سخن بگوید که بعد از رونمایی از واکسن ایرانی کرونا برخی کانالهای تلگرامی شناختهشده در حوزه سرگرمی و با مخاطبان میلیونی، نظرسنجیهایی برگزار کرده و از مردم در خصوص گزینه مطلوب خود در خصوص واکسن کرونا نظرخواهی کردند. نکته جالب اینجا است که «استفاده از واکسن خارجی» در هیچکدام از نظرسنجیها حتی جزو سه انتخاب اول مردم هم نبود؛ مسئلهای که نشان میدهد برخلاف نظر اصلاحطلبان و ضدانقلاب، بخش بزرگی از مردم به واکسن داخلی و کارآیی آن اعتماد دارند و این رسانهها از تاکتیک «تصویرسازی» و تحمیل نظر خود به نام نظر اکثریت مردم برای زمینهسازی واردات واکسن خارجی استفاده میکنند!
هجمه گسترده اصلاحطلبان، ضدانقلاب و خبرگزاریهای خارجی علیه واکسن ایرانی کرونا در حالی از روز چهارشنبه شدت گرفت که هنوز آزمایش دور اول تاثیرگذاری این واکسن و تبعات بالینی آن خود را نشان نداده است. در حالیکه واکسنهای «فایزر»، «مدرنا» و «بیونتک» تنها به دلیل وضعیت اظطراری توانستند مجوز توزیع گسترده دریافت کنند، هیچکدام از این رسانهها به روند ساخت آنها اشارهای نکرده است. باید گفت که مخالفتها با واکسن ایرانی کرونا منطق علمی ندارد بلکه هر جناح و گروهی از منظر منافع خود به آن پرداخته و آنچه برای این جریانها اهمیتی ندارد، آرامش عمومی حاصل از این رویداد است!